Komisja Europejska opublikowała komunikat dotyczący europejskiej strategii bezpieczeństwa gospodarczego. Proponowana strategia określa wspólne ramy dla osiągnięcia bezpieczeństwa gospodarczego poprzez rozwijanie bazy gospodarczej i konkurencyjności UE, zapewnienie ochrony przed zagrożeniami oraz tworzenie partnerstw z jak najszerszą grupą krajów w celu rozwiązania wspólnych problemów i ochrony wspólnych interesów.
Jak czytamy w komunikacie, podstawą europejskiego bezpieczeństwa gospodarczego mają być zasady proporcjonalności i precyzji.
Jaki jest cel?
Celem zaprezentowanej strategii jest opracowanie kompleksowego podejścia do wspólnego identyfikowania, oceny i zarządzania ryzykiem dla bezpieczeństwa gospodarczego UE. Strategia proponuje przeprowadzenie gruntownej oceny zagrożeń dla bezpieczeństwa ekonomicznego w czterech obszarach:
- zagrożenia dla odporności łańcuchów dostaw, w tym w zakresie bezpieczeństwa energetycznego;
- zagrożenia dla infrastruktury krytycznej, w tym w zakresie cyberbezpieczeństwa;
- ryzyka związane z bezpieczeństwem technologii i wyciekiem technologii;
- ryzyka związane z wykorzystywaniem uzależnienia gospodarczego jako broni (weaponisation of economic dependencies) lub stosowania przymusu ekonomicznego.
W zaprezentowanej strategii KE proponuje metodologię oceny powyższych ryzyk, która powinna być realizowana przez Komisję i państwa członkowskie we współpracy z Wysokim Przedstawicielem Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa i, w stosownych przypadkach, przy udziale sektora prywatnego.
Zidentyfikowane ryzyka miałyby być ograniczane poprzez stosowanie 3-etapowego podejścia:
- Rozwijanie konkurencyjności UE poprzez wzmacnianie jednolitego rynku, wspieranie silnej i odpornej gospodarki, inwestowanie w umiejętności oraz rozbudowę unijnej bazy badawczej, technologicznej i przemysłowej;
- Zapewnienie ochrony bezpieczeństwa gospodarczego UE za pomocą szeregu istniejących już polityk i narzędzi oraz rozważenie wdrożenia nowych w celu wyeliminowania ewentualnych luk; odbywałoby się to w sposób proporcjonalny i precyzyjny, który ograniczy negatywne niezamierzone skutki ich wprowadzenia dla gospodarki europejskiej i światowej;
- Tworzenie partnerstw z jak najszerszym gronem partnerów w celu wzmocnienia bezpieczeństwa gospodarczego, w tym poprzez opracowywanie i finalizowanie umów handlowych, wzmacnianie międzynarodowego porządku gospodarczego opartego na zasadach i instytucjach wielostronnych, takich jak Światowa Organizacja Handlu, oraz inwestowanie w zrównoważony rozwój poprzez strategię „Global Gateway”.
Jakie będą kolejne kroki?
Komisja Europejska zaproponowała poniższe kroki, które mają zapewnić realizację strategii:
- opracowanie wraz z państwami członkowskimi ram oceny zagrożeń dla bezpieczeństwa gospodarczego UE – planowane jest sporządzenie wykazu technologii, które mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa ekonomicznego oraz ocenę związanego z nimi ryzyka w celu opracowania odpowiednich środków łagodzących;
- zorganizowanie dialogu z sektorem prywatnym w celu wypracowania wspólnego podejścia do bezpieczeństwa ekonomicznego i zachęcania przedsiębiorstw do przeprowadzania analizy due diligence i zarządzania ryzykiem;
- dalsze wspieranie budowy suwerenności technologicznej UE i odporności unijnych łańcuchów wartości, w tym poprzez rozwój technologii krytycznych w ramach Platformy Strategicznych Technologii dla Europy (STEP);
- rewizja Rozporządzenia ustanawiającego ramy monitorowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych;
- opracowanie odpowiedniego i ukierunkowanego wsparcia dla badań i rozwoju technologii podwójnego zastosowania;
- całkowite wdrożenie unijnego rozporządzenia w sprawie kontroli wywozu produktów podwójnego zastosowania i zaproponowanie zmian, które zapewnią jego skuteczność;
- przeprowadzenie wraz z państwami członkowskimi analizy dotyczącej tego, jakie zagrożenia dla bezpieczeństwa mogą wynikać z inwestycji wychodzących z UE i na tej podstawie zaproponować do końca roku odpowiednie działania;
- zaproponowanie środków mających na celu poprawę bezpieczeństwa rozwoju R&D,;
- przeprowadzenie analizy wykorzystywania instrumentów wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE (WPZiB) w celu zwiększenia bezpieczeństwa gospodarczego UE, w tym zestawów narzędzi dla cyfrowej dyplomacji oraz zestawu narzędzi do manipulacji informacjami i ingerencji w informacje (FIMI);
- zapewnienie pełnej spójności ochrony i wzmacniania bezpieczeństwa ekonomicznego UE z działaniami zewnętrznymi Unii Europejskiej oraz zintensyfikowanie współpracy z państwami trzecimi w kwestiach bezpieczeństwa ekonomicznego.
Europejski biznes czekał na rozpoczęcie debaty o bezpieczeństwie ekonomicznym i jest gotowy do zaangażowania się w kształtowanie zaprezentowanej strategii. UE musi znaleźć właściwą równowagę między ochroną swoich interesów w zakresie bezpieczeństwa a utrzymaniem środowiska sprzyjającego handlowi i inwestycjom na jednolitym rynku oraz na rynkach trzecich. Należy dokładnie zidentyfikować europejskie interesy i konkurencyjność przed wprowadzeniem dodatkowych ograniczeń w eksporcie towarów i technologii oraz przepływach inwestycji. W obszarach takich jak kontrola eksportu opowiadamy się za większą koordynacją na poziomie europejskim tak, aby uniknąć fragmentacji rynku i zapewnić firmom pewność prawa.
Każda inicjatywa dotycząca inwestycji zagranicznych musi być dokładnie oceniona, dobrze ukierunkowana i wykorzystywana tylko w ostateczności, gdy poważne obawy dotyczące bezpieczeństwa zostaną skutecznie udowodnione.
Źródło: BusinessEurope