Ustawa o fundacji rodzinnej weszła w życie

Rodzina
Rodzina
Fot. Unsplash

W dniu 22 maja br. weszła w życie ustawa z dnia 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej.

Ustawa wprowadziła do polskiego porządku prawnego zupełnie nową instytucję. Ustawowe rozwiązania regulują m.in. organizację i funkcjonowanie fundacji rodzinnej, w tym prawa i obowiązki fundatora oraz beneficjenta, zasady powoływania organów czy kwestie podatkowe. Fundacje rodzinne to realne zabezpieczenie integralności majątku rodzinnego.

Polska przedsiębiorczość rodzinna czekała kilka lat na zakończenie prac nad ustawą o fundacji, dziś fundacje rodzinne mogą być zakładane również w Polsce!

Cele jakie ma spełniać fundacja rodzinna

  • zapewnienie funkcjonowania przedsiębiorstwa przez pokolenia;
  • zapewnienie wielopokoleniowego zarządzania majątkiem rodzinnym;
  • zabezpieczenie majątku rodzinnego przed rozdrobnieniem poprzez jego skonsolidowanie w ramach jednego podmiotu;
  • ochrona majątku rodzinnego oraz efektywne zarządzenie tym majątkiem, a także realizacja strategii dalszego jego rozwoju;
  • zabezpieczenie interesów beneficjentów, w tym także w ramach przyszłych pokoleń rodziny.

Fundacja rodzinna może wykonywać tylko działalność gospodarczą w zakresie wskazanym w ustawie:

  • zbywanie mienia, o ile mienie to nie zostanie nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
  • najem, dzierżawa lub udostępnianie mienia do korzystania na innej podstawie;
    przystępowanie   i   uczestnictwo   w   spółkach   handlowych, funduszach  inwestycyjnych, spółdzielniach oraz podmiotach o podobnym charakterze mających swoją siedzibę w kraju lub zagranicą;
  • nabywanie i zbywanie papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
  • udzielanie pożyczek podmiotom wskazanym w ustawie;
  • obrót zagranicznymi  środkami  płatniczymi  należącymi  do  fundacji  rodzinnej  w  celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej,
  • produkcja przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z  wyjątkiem  przetworzonych  produktów  roślinnych  i  zwierzęcych  uzyskanych  w  ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym,  o ile ilość produktów roślinnych lub  zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli  lub  chowu,  użytych  do  produkcji  danego  produktu  stanowi  co najmniej  50%  tego produktu;
    gospodarki leśnej.

Do powstania fundacji rodzinnej wymagane jest:

  • złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie (forma aktu notarialnego);
  • ustalenie statutu;
  • sporządzenie spisu majątku;
  • ustanowienie organów fundacji rodzinnej;
  • wniesienie funduszu założycielskiego (min. 100 000 zł) przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych, jeśli fundacja ustanawiana jest w testamencie – wniesienie funduszu założycielskiego w terminie dwóch lat od wpisania do rejestru fundacji rodzinnych;
  • wpisanie do rejestru fundacji rodzinnych – Sądem rejestrowy będzie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim.

Statut fundacji rodzinnej ma określać:

  • nazwę i siedzibę fundacji rodzinnej;
  • szczegółowy cel fundacji rodzinnej;
  • sposób określenia beneficjenta oraz zakres przysługujących mu uprawnień;
  • zasady prowadzenia listy beneficjentów;
  • zasady, w tym szczegółowy tryb, zrzeczenia się uprawnień przez beneficjenta;
  • czas trwania fundacji rodzinnej;
  • fundusz założycielski ze wskazaniem mienia wnoszonego do fundacji rodzinnej przez fundatora;
  • zasady powoływania, odwoływania, oraz uprawnienia i obowiązki członków organów;
  • zasady reprezentacji fundacji rodzinnej przez zarząd oraz przez inne organy w wypadkach wskazanych w ustawie;
  • podmiot uprawniony do zatwierdzenia czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji;
  • wskazanie co najmniej  jednego beneficjenta uprawnionego do uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów;
  • zasady zmiany statutu;
  • przeznaczenie majątku fundacji rodzinnej po jej rozwiązaniu, w tym określenie beneficjenta uprawnionego do mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.

Fundator fundacji rodzinnej:

  • fundatorem fundacji rodzinnej może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych;
  • fundację rodzinną może utworzyć kilku fundatorów, w tym osoby niespokrewnione ze sobą;
  • fundacja rodzinna utworzona w testamencie może mieć tylko jednego fundatora;
  • fundator może upoważnić inną osobę do wykonywania przysługujących mu uprawnień;
  • prawa i obowiązki fundatora będą niezbywalne,
  • statut nie może stanowić inaczej.

Beneficjenci fundacji rodzinnej:

  • osoby fizyczne;
  • organizacje pożytku publicznego;
  • fundatorzy.

Uprawnienia beneficjentów fundacji rodzinnej:

  • prawa i obowiązki beneficjenta są niezbywalne;
  • zrzeczenie się uprawnień przez beneficjenta wymaga zachowania formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym;
  • zrzeczenie się wszystkich uprawnień przez beneficjenta jest równoznaczne  ze zrzeczeniem się statusu beneficjenta;
  • beneficjent ma prawo do:
    · uzyskania informacji o działalności fundacji, w tym do
    · wglądu do dokumentów  fundacji rodzinnej;
    · żądania wyjaśnień od zarządu;
    · uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów,  jeżeli tak stanowi statut.

Organy fundacji rodzinnej – zarząd:

  • składa się z jednego lub większej liczby powołanych członków;
  • powoływany na trzyletnią kadencję, chyba że statut stanowi inaczej;
  • zakaz łączenia funkcji członka zarządu i członka rady nadzorczej.

Organy fundacji rodzinnej – zadania zarządu:

  • prowadzenie  spraw fundacji rodzinnej oraz reprezentowanie jej na zewnątrz;
  • realizacja celów fundacji rodzinnej określonych w statucie;
  • podejmowanie czynności związanych z zapewnieniem płynności finansowej i wypłacalności fundacji rodzinnej;
  • tworzenie, prowadzenie i aktualizacja listy beneficjentów zgodnie z przepisami ustawy oraz zasadami zawartymi w statucie;
  • informowanie beneficjenta o przysługującym mu świadczeniu;
  • realizacja świadczeń przysługujących beneficjentowi.

Organy fundacji rodzinnej – zgromadzenie  beneficjentów:

  • fundator w statucie ustanawia zgromadzenie beneficjentów;
  • tworzą go będą beneficjenci, którym w statucie przyznano uprawnienie do uczestnictwa w nim;
  • zgromadzenie, co do zasady, zwołuje zarząd, chyba że statut stanowi inaczej;
  • podejmuje uchwały w kwestiach wymienionych w ustawie lub statucie;
  • w przypadku śmierci fundatora i braku rady nadzorczej powołuje i odwołuje członków- zarządu fundacji.

Organy fundacji rodzinnej – rada nadzorcza:

  • jest, co do zasady, organem fakultatywnym, a obowiązkowym gdy liczba beneficjentów przekracza 25 osób;
  • członkowie rady nadzorczej są powoływani na pięcioletnią kadencję, chyba że statut  stanowi inaczej;
  • pełni funkcje nadzorcze  w stosunku do zarządu w zakresie przestrzegania prawa i postanowień zawartych w statucie;
  • statut może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej  (np. zgoda na czynności zarządu).

Podatki:

  • wniesienie mienia do fundacji – wprowadzono zwolnienie z podatku od spadków i darowizn oraz zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych,
  • wypłata z fundacji lub przeniesienie mienia na rzecz beneficjenta:
    · w grupie 4a PSD – zwolnienie z podatku od spadków i darowizn oraz PIT, tylko 15%CIT fundacji;
    · w I I II grupie podatkowej 15% CIT fundacja i 10% PIT beneficjent
    · pozostali– 15% CIT fundacja i 15% PIT beneficjent,
  • przy likwidacji fundacji z wypłatami mienia –fundacja zapłaci 15% CIT od wartości mienia pomniejszonego o wartość podatkową mienia wniesionego przez fundatora lub fundatorów.
  • opodatkowanie „ukrytych zysków” na wzór eCIT.
  • fundacja rodzinna zyskała zwolnienie podmiotowe z CIT na podstawie art. 6 CIT, jednakże podatek wystąpi przy wypłacie świadczeń, likwidacji lub prowadzeniu innej działalności
  • gospodarczej niż określona w art. 6 ustawy o fundacji rodzinnej.

Zachęcamy do kontaktu i rozmów o fundacji rodzinnej z prawnikami kancelarii Grabowski i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych sp.k.

e-mail: gwlaw@gwlaw.pl
tel. +48 22 416 05 56

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *