Listopad w Przystanku to dyskusje i ciekawi goście

przystanek-historia-logo25 października-2 grudnia
Wystawa Polska armia Stalina przygotowana przez Oddział IPN w Lublinie. Wystawa prezentuje historię powołanej w 1943 r. przez Stalina polskiej formacji wojskowej, która stałą się jednym z filarów rządów komunistycznych w naszym kraju. Niezależnie od krwi przelanej przez tysiące żołnierzy na froncie wschodnim ludowe Wojsko Polskie odegrało przede wszystkim rolę polityczną: karty przetargowej w działaniach dyplomatycznych, narzędzia indoktrynacji i pacyfikacji społeczeństwa oraz części zorganizowanych przez komunistów struktur represji.

7-8 listopada (poniedziałek-wtorek), godz. 11.00
Ogólnopolska konferencja naukowa „Solidarność” jako szkoła demokracji. „Solidarność” to nie tylko jedno z najważniejszych przeżyć zbiorowych Polaków w XX wieku, lecz także ruch społeczny kultywujący wolnościowe, demokratyczne i obywatelskie idee. Po kilkudziesięciu latach rządów komunistycznych Polacy w latach 1980–1981 mieli okazję po raz pierwszy swobodnie wybierać swoich przedstawicieli. „Solidarność” stała się prawdziwą szkołą demokracji. To stwierdzenie wymaga jednak pogłębienia i naukowej refleksji. W zamierzeniu organizatorów konferencja ma być próbą odpowiedzi na pytania dotyczące funkcjonowania związku w tym specyficznym kontekście. Szczegółowy program konferencji jest dostępny na stronie www.ipn.gov.pl.

7 listopada (poniedziałek), godz. 16.30
Spotkanie z cyklu Między swastyką a czerwoną gwiazdą. O zbrodni w Jedwabnem, czyli „Jedwabne, komunizm, sprawiedliwi, szmalcownicy”dyskutować będą historycy: prof. Marek Jan Chodakiewicz (The Institute of World Politics w Waszyngtonie), autor książki Złote serca czy złote żniwa? Studia nad wojennymi losami Polaków i Żydów i dr Adam Leszczyński (Instytut Studiów Politycznych PAN), redaktor „Gazety Wyborczej”. Spotkanie poprowadzi Piotr Zychowicz, historyk i dziennikarz, autor książki Żydzi. 75 lat temu, 10 lipca 1941 roku, w Jedwabnem zamordowano kilkuset Żydów. Większość z nich została po zamknięciu w stodole spalona żywcem. IPN prowadził w latach 2000-2004 śledztwo, które wykazało, że pogromu dokonała część polskich mieszkańców miasta, ale z niemieckiej inspiracji.Pojawiają się głosy, że zbrodnia ta wymaga ponownego zbadania. Wskazuje się, że nie dokończono ekshumacji ofiar, a na wiele pytań nie udało się odpowiedzieć.

8 listopada (wtorek), godz. 17.30
W ramach cyklu Żołnierze Wyklęci i zapomniani bohaterowie projekcja filmu Jerzego Zalewskiego Elegia na śmierć Rojao losach Mieczysława Dziemieszkiewicza ps. „Rój”, jednego z najsłynniejszych żołnierzy powojennego podziemia niepodległościowego. Gościem pokazu będzie dr Tomasz Łabuszewski, naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie. Rozmowę poprowadzi Jędrzej Lipski, historyk, reżyser i dokumentalista. Mieczysław Dziemieszkiewicz urodził się w 1925 r. w pow. łomżyńskim, gdzie później działał w szeregach NSZ-NZW. Lata okupacji spędził w Makowie Podhalańskim. pracując jako robotnik transportowy. Jednocześnie przewoził materiały konspiracyjne przekazywane mu przez brata Romana ps. Adam. Po wojnie jako dowódca oddziału Pogotowia Akcji Specjalnej przeprowadził kilkadziesiąt udanych akcji przeciwko KBW i UB. Zginął w obławie w 1951 r. Kanwą filmu są opowieści jego przyjaciół i towarzyszy broni: Czesława Czaplickiego ps. „Ryś”, Stanisława Świercza, Wolskiego ps. „Wal”, Ryszarda Brońskiego, państwa Świąteckich.

9 listopada (środa), godz. 17.00
Prelekcja prof. Mieczysława Ryby Polskie drogi do niepodległości. Prof. Mieczysław Ryba jest historykiem i publicystą, kieruje Katedrą Historii Systemów Politycznych XIX i XX w. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, wykłada również w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. W latach 2007-2011 był członkiem Kolegium IPN. Współorganizatorem spotkania jest Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”.

9 listopada (środa), godz. 18.00
Spektakl Pod skrzydłami Orła Białego przygotowany w ramach projektu edukacyjnego Uczniowie obchodzą ważne rocznice historyczne z okazji 98. rocznicy odzyskania niepodległości. Po 123 latach niewoli Polska stała się niepodległym państwem. Jak do tego doszło? Czemu świętujemy 11 listopada? Na te pytania spróbują odpowiedzieć uczniowie Szkoły Podstawowej nr 97 im. Leona Kruczkowskiego w Warszawie oraz Niepublicznej Szkoły Podstawowej AURUS w Warszawie.

11 listopada (piątek), godz. 18:00
Z okazji Narodowego Dnia Niepodległości odbędzie się koncert Mirosława Czyżykiewicza, barda, pieśniarza, poety.

16 listopada (środa), godz. 17.30
Prezentacja książki Jerzego Eislera Dziedzictwo PRL. Co nam zostało z tamtych lat opublikowanej przez wydawnictwo PWN. W spotkaniu udział wezmą historycy: prof. Antoni Dudek (UKSW), prof. Krzysztof Kosiński (IH PAN) oraz autor – prof. Jerzy Eisler, dyrektor Oddziału IPN w Warszawie. Rozmowę poprowadzi dziennikarz i publicysta Marek Zając. Autor nie stroni od refleksji wokół różnic i podobieństw tamtego czterdziestopięciolecia i III Rzeczpospolitej – głównie w sferze mentalności, polskich kompleksów, lęków i fobii. (…) Okres PRL to nie była wprawdzie egipska niewola, ale jednak doświadczenie Polaków na tyle dotkliwe, że nie sposób przejść nad nim do porządku i bez problemów zerwać z jego dziedzictwem. (opis wydawcy)

17 listopada (czwartek), godz. 17.00
Architektura sakralna – wykład Jarosława Zielińskiego z cyklu Spacerkiem po Warszawie. Odbudowa i budowa Warszawy w latach 1945–1949.Tegoroczna edycja seminarium poświęcona będzie zniszczeniom wojennym i odbudowie stolicy, polityce władzy komunistycznej wobec obiektów symbolicznych dla świadomości narodowej i państwowej oraz problemom kreowania przez władze nowej rzeczywistości architektonicznej. Cykl prowadzi Jarosław Zieliński, historyk architektury, jeden z najbardziej cenionych współczesnych varsavianistów

18 listopada (piątek), godz. 17.30
Tajne służby PRL a Watykan– dyskusja z cyklu Tajemnice wywiadu. Gośćmi Witolda Gadowskiego będą: ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, działacz opozycji demokratycznej w PRL, badacz historii Kościoła, dr Marek Lasota, historyk i publicysta, autor książki Donos na Wojtyłę, dr Witold Bagieński, historyk, pracownik Archiwum IPN. Watykan stanowił obiekt zainteresowania służb wywiadowczych PRL od początku ich istnienia – był nie tylko stolicą Kościoła Katolickiego, lecz także leżał na terenie Włoch, państwa członkowskiego NATO. W 1978 r. gdy papieżem został Karol Wojtyła, tajne służby PRL robiły wszystko, by pozyskać agentów w Stolicy Apostolskiej. Jakimi metodami się posługiwały? Na ile skuteczne były te działania? Czy szpiedzy PRL byli podejrzewani przez swoje watykańskie otoczenie? Na te oraz inne pytania odpowiemy podczas spotkania.

24 listopada (czwartek), godz. 17.30
W ramach cyklu Mistrzowie dokumentu z historią w tle pokaz filmu dokumentalnego Anity Gargas „Anatomia upadku” o okolicznościach katastrofy smoleńskiej. W filmie wypowiadają płk. Zbigniew Rzepa (Naczelna Prokuratura Wojskowa, prof. Marek Żylicz (członek polskiej komisji badającej katastrofę polskiego Tu-154) Aldona Polcyn (siostra Marka Uleryka), Lucyna Gągor (wdowa po gen. Franciszku Gągorze, prof. Kazimierz Nowaczyk, prof. Wiesław Binienda, Antoni Macierewicz, prof. Andrzej Stepnowski, prof. Jan B. Obrębski, prof. Jacek Rońda, prof. Piotr Witakowski, Dymitr Książek oraz mieszkańcy Smoleńska. W spotkaniu udział wezmą: reżyserka filmu Anita Gargas oraz gość specjalny.

26 listopada (sobota), godz. 11.00
Zajęcia z cyklu Rodzinna Sobota dla dzieci w wieku 6-9 lat i rodziców. W tym roku na Rodzinnych Sobotach będziemy poznawać losy młodych polskich bohaterów oraz czasy, w których żyli. W listopadzie naszym przewodnikiem po historii walk o niepodległość Polski będzie Leopold Lis-Kula – harcerz, niezwykle utalentowany oficer Legionów Polskich i Wojska Polskiego, kawaler orderu Virtuti Militari. Informacje i zapisy: magdalena.bogdan@ipn.gov.pl.

28 listopada (poniedziałek), godz. 17.00
Spotkanie filmowe Klubu Historycznego im. Generała Stefana Roweckiego „Grota”. Zaprezentowany zostanie film Jędrzeja Lipskiego i Piotra Mielecha Na tropie zdrady o aresztowaniu gen. Stefana Roweckiego „Grota”. Gościem pokazu będzie reżyser Jędrzej Lipski. Jest początek stycznia 1990 roku. Witold Pronobis, historyk, dziennikarz Radia Wolna Europa udaje się z magnetofonem do mieszkania Edwarda Ciesielskiego, bibliotekarza Polskiej Misji Katolickiej w Monachium. Ma informacje, że Ciesielski działał w Wywiadzie Armii Krajowej i zajmował się ochroną żołnierzy AK przed komunistycznym podziemiem. Tymczasem kilka dni wcześniej Pronobis miał możliwość obejrzenia fotografii jednego ze zdrajców – Ludwika Kalksteina. I teraz, już po kilku chwilach rozmowy z rzekomym Edwardem Ciesielskim, nie ma żadnych wątpliwości…


Silk Road Poland