„Gospodarka senioralna stanie się niedługo trzecią gałęzią gospodarki wartą miliardy złotych” – powiedział prof. Bolesław Samoliński podczas II Kongresu Gospodarki Senioralnej, który odbył się 6 października w siedzibie Ministerstwa Gospodarki w Warszawie.
Prof. Samoliński, który jest przewodniczącym Rady Polityki Senioralnej, zwrócił uwagę, że proces starzenia się polskiego społeczeństwa to nie tylko problem demograficzny, ale przede wszystkim gospodarczy. „W momencie, kiedy przybędzie nam duża liczba osób w wieku poprodukcyjnym, a nie będzie za tym szła odpowiednia liczba osób w wieku produkcyjnym, to grozi nam załamanie gospodarcze w perspektywie najbliższych kilkudziesięciu lat” – ostrzegł profesor.
Dlatego, zdaniem Roberta Gwiazdowskiego, ekonomisty i przewodniczącego Rady Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej, trzeba pokazywać przedsiębiorcom i administracji możliwości współpracy w procesie budowania w Polsce tzw. gospodarki senioralnej. „Obecnie samorządy nie potrafią zająć się starszymi i w związku z tym potrzebna jest im pomoc sektora prywatnego. Stąd nasza nadzieja, że między sektorem publicznym i prywatnym zostaną wykorzystane wszystkie zdarzające się możliwości współpracy i kooperacji, żeby wszyscy mogli na tym dobrze zarobić” – podkreślił Gwiazdowski.
Według danych Komisji Europejskiej Polska jest najszybciej starzejącym się krajem w Unii, a w 2030 r. będzie jednym z najstarszych społeczeństw w Europie. Według raportu „The 2015 Ageing Report” stosunek osób niepracujących (w wieku 65+) do ogółu zatrudnionych wzrośnie w Polsce z obecnych 33 proc. do ponad 80 proc. w 2060 r. Będzie to najwyższy wzrost wśród krajów UE, dla których średnia wartość tego współczynnika ma wzrosnąć z 41,5 proc. do 64,5 proc. Oznacza to, że gdy dzisiaj na jednego emeryta przypadają w Polsce trzy osoby pracujące, w drugiej połowie wieku na czterech niezatrudnionych będzie pięć osób aktywnych zawodowo.
Według prof. Samolińskiego gospodarka senioralna to gigantyczny rynek finansowy oraz ogromny i rosnący rynek osób zainteresowanych korzystaniem z dóbr produkowanych w sposób szczególny i dedykowany osobom w podeszłym wieku. „Zapotrzebowanie na to jest obecnie olbrzymie i będzie nadal rosło” – ocenił prof. Samoliński. Jego zdaniem tzw. srebrna gospodarka stanie się niebawem trzecią gałęzią gospodarki w Polsce.
Zdaniem Marzeny Rudnickiej, prezes Krajowego Instytutu Gospodarki Senioralnej (KIGS), nasza niełatwa sytuacja demograficzna stwarza siłą rzeczy ogromne możliwości rozwoju nowych rynków i miejsc pracy, ponieważ wymusza zmianę. Zmianę rynku pracy, usług i systemu opieki społecznej a także modeli finansowania. Aby to mogło nastąpić, niezbędne jest spełnienie konkretnych warunków, które zostały zaprezentowane podczas II Kongresu w postaci Deklaracji Programowej Rozwoju Gospodarki Senioralnej w Polsce.
Jak podkreśliła prezes KIGS dokument pokazuje że „można połączyć siły, aby z jednej strony umożliwić osobom starszym prowadzenie lepszego i aktywnego życia, a z drugiej wygenerować potężny potencjał dla rozwoju przedsiębiorstw”.
Starzejące się społeczeństwa w Polsce i Europie to także ogromne możliwości rozwoju nowych rynków i miejsc pracy, o czym przekonuje się coraz więcej firm oferujących produkty i usługi dla osób starszych. Agata Miśkowiec z Public Consulting Group Polska zwróciła uwagę, że współcześni seniorzy to grupa bardzo zróżnicowana jeśli chodzi o potrzeby i cechy demograficzne. „Potrzebują oni dużego spektrum różnych usług opiekuńczych” – zaznaczyła.
Zdaniem Miśkowiec obserwowany jest trend wykorzystywania innowacyjnych rozwiązań i nowych technologii usprawniających opiekę nad seniorami. Przykładem są systemy nowoczesnego zarządzania opieką i pracą w ośrodkach opieki długoterminowej, pozwalające na poprawę jakości i bezpieczeństwa przy jednoczesnej kontroli kosztów. Korzystanie z systemu IT pozwala na optymalizację opieki w oparciu o dane, do których wcześniej placówki senioralne nie miały dostępu.
O wykorzystywaniu innowacji i rozwoju nowoczesnych systemów, które wspierają seniorów w codziennym funkcjonowaniu mówił także Jarosław Bułka, wiceprezes zarządu Silvermedia. „Bardzo modnym określeniem jest obecnie 'wearable technologies’ – to jest technologia, którą, mamy nadzieję, będziemy obserwować w masowych zastosowaniach w Polsce. W tej chwili wspólnie z naszymi partnerami biznesowymi testujemy tego typu rozwiązania, dzięki którym seniorzy, szczególnie ci obarczeni dużym ryzykiem powikłań chorobowych, zaostrzeń, mogą czuć się bezpiecznie i komfortowo funkcjonować w normalnym życiu” – powiedział Bułka.
Również rynki finansowe coraz chętniej spoglądają w kierunku klientów seniorów. Według Piotra Czajki, dyrektora Biura Rachunków Bieżących w Banku BPH to bardzo perspektywiczny obszar. „Dzisiejszy senior to zupełnie inny klient, jest to osoba aktywna, nadal realizująca swoje pasje, chcąca się uczyć i w ten sposób do tego klienta podchodzimy. Realizując strategię banku, czyli strategię fair play, staramy się przeciwdziałać wykluczeniu finansowemu osób starszych w społeczeństwie” – podkreślił Czajka.
Niektóre instytucje finansowe idą jednak dalej, inwestując w ośrodki opieki dla osób starszych. Zdaniem Piotra Klinowskiego, wiceprezesa Domu Maklerskiego W Investments, ta część rynku będzie się w najbliższych latach gwałtownie rozwijać. „Dlatego w tej chwili budujemy Dom Seniora Vivante, który standardem będzie znacząco przewyższał wszystkie obecnie dostępne w Polsce. Chociaż nasza oferta skierowana jest do wąskiej grupy zamożnych klientów to przekaz medialny oraz marketing naszej inwestycji jest ukierunkowany przede wszystkim na zbudowanie świadomości społecznej dotyczącej konieczności zapewniania opieki osobom starszym, bo z tym w perspektywie 20-30 lat będziemy się borykać jako państwo” – zaznaczył Klinowski.
Jednym z wątków Kongresu była też ochrona prawna osób w podeszłym wieku. Mecenas Aldona Pietrzak z kancelarii GESSEL zwróciła uwagę, że przy okazji nowych i nośnych społecznie problemów pojawia się tendencja do wymyślania przepisów i regulowania ich w rewolucyjny sposób. Tymczasem, jak zaznaczyła, już istnieją przepisy, które pozwalają na co dzień bronić naszych praw. „W związku z tym, żeby precyzować te prawa i wymyślać je na nowo, jest niezwykle ważne, ale równie istotne jest nauczyć się z nich korzystać, wiedzieć, gdzie znaleźć informacje i pomoc oraz nie być biernym i sięgać po nią” – dodała mecenas.
Podczas Kongresu odbyła się premiera systemu certyfikowania produktów i usług pod nazwą OK SENIOR. Instytut opracował normę jakości według podstawowych czterech wartości mówiących, że oferta dla klienta seniora powinna być bezpieczna, potrzebna, zrozumiała i przystępna. Pierwsze honorowe certyfikaty otrzymały Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku oraz Ogólnopolskie Porozumienie Uniwersytetów Trzeciego Wieku.
II Kongres Gospodarki Senioralnej zorganizował Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej we współpracy z Fundacją na rzecz Zdrowego Starzenia się i Fundacją Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”. Kongres odbył się pod hasłem: „Gospodarka senioralna nowa? gałęzią? gospodarki narodowej – potencjał rynku usług przyjaznych wiekowi oraz pozycja i rola Polski w rozwoju srebrnej gospodarki w Europie”.
