Krajowa Izba Gospodarcza po przeanalizowaniu treści poselskiego (klub PO) projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości stwierdza, iż celem projektu jest nowelizacja trzech poniżej wymienionych ustaw:
– ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010r. nr 102, poz. 651 z późniejszymi zm.),
– ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. nr 175, poz. 1459 z późniejszymi zm.),
– ustawy z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. nr 106, poz. 622 z późniejszymi zm.).
Zgodnie z uzasadnieniem do projektu jego celem jest dostosowanie obecnie obowiązujących przepisów do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, ułatwienie procedury przekształcania prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, poszerzenie podmiotowe i przedmiotowe uprawnionych do przekształceń oraz złagodzenie wzrostu opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste w przypadkach drastycznych zwyżek.
Uwagi ogólne:
W ustawie o gospodarce nieruchomościami projektowana jest zmiana zasad udzielania bonifikat od opłat z tytułu użytkowania wieczystego, jak również zmiana zasad wnoszenia zwiększonych opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego oraz kwestie związane z procedurą żądania przez użytkownika wieczystego aktualizacji opłaty rocznej.
Uwagi szczegółowe:
1. Art. 1 pkt. 1 przedmiotowego projektu zawiera propozycję rozszerzenia zakresu podmiotowego bonifikat od pierwszej opłaty i opłat rocznych. Wskazać należy, iż w obecnym stanie prawnym, w oparciu o zapisy ustawy o gospodarce nieruchomościami (art. 68 ust. 1) właściwy organ może udzielić bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, na podstawie odpowiednio zarządzenia wojewody albo uchwały rady lub sejmiku, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana (katalog osób jest ściśle określony) np. :
– na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej oraz innych celów publicznych;
– osobom fizycznym i osobom prawnym, które prowadzą działalność charytatywną, opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową, naukową, badawczo-rozwojową, wychowawczą, sportową lub turystyczną, na cele niezwiązane z działalnością zarobkową, a także organizacjom pożytku publicznego na cel prowadzonej działalności pożytku publicznego;
– organizacjom zrzeszającym działkowców z przeznaczeniem na ogrody działkowe;
– spółdzielniom mieszkaniowym w związku z ustanowieniem odrębnej własności lokali lub z przeniesieniem własności lokali lub domów jednorodzinnych;
Podsumowując powyższe, w ocenie KIG proponowana zmiana obejmująca również podmioty prowadzące działalność gospodarczą korzystna z punktu widzenia przedsiębiorców może jednakże skutkować niezgodnością z zasadami udzielania pomocy państwa. Należy mieć na uwadze, iż pomoc publiczna jest co do zasady zakazana państwom członkowskim Unii Europejskiej na podstawie art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Uwaga jak wyżej odnosi się również do art. 2 pkt 3 lit. c projektu.
2. W art. 1 pkt 2 lit. a projektu proponujemy doprecyzować zapis „na dzień aktualizacji opłaty” – zapis ten w obecnej formie z uwagi na jego nieprecyzyjność rodzi szereg wątpliwości interpretacyjnych.
3. Na poparcie zasługuje proponowana zmiana art. 81 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami (art. 1 pkt 3 lit. a projektu), która wprowadza jasną procedurę aktualizacji opłaty rocznej na wniosek użytkownika wieczystego której dotychczas brakowało. W obecnym stanie prawnym zdarzały się przypadki, gdy użytkownik wieczysty występował z żądaniem aktualizacji, lecz organ reprezentujący właściciela po prostu milczał lub podejmowanymi działaniami uniemożliwiał dalsze procedowanie wniosku. Proponowana zmiana wyrównuje w zakresie żądania aktualizacji pozycje użytkownika wieczystego i właściciela.
4. Projekt przewiduje rozszerzenie podmiotowego i przedmiotowego zakresu ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości jednocześnie wprowadzając wcześniej nieistniejące ograniczenia.
– W art. 2 projekt zawiera propozycje rozszerzenia zakresu przedmiotowego na nieruchomości bez względu na ich przeznaczenie, co w praktyce oznaczać będzie likwidację ograniczenia co do rodzaju nieruchomości, które mogą być przedmiotem wniosku o przekształcenie. W aktualnym stanie prawnym użytkownicy wieczyści nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub zabudowanych garażami albo przeznaczonych pod tego rodzaju zabudowę oraz nieruchomości rolnych mogą wystąpić z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego tych nieruchomości w prawo własności. Projekt zawiera także rozszerzenie podmiotowe (wszyscy użytkownicy wieczyści) jednocześnie wprowadzając nowe ograniczenia stosowania ustawy – bowiem rozszerzenie o którym mowa powyżej nie będzie odnosiło się do Polskiego Związku Działkowców, państwowych i samorządowych osób prawnych oraz cudzoziemców (czyli osób fizycznych, osób prawnych oraz spółek nieposiadających osobowości prawnych). W naszej ocenie art. 2 pkt 1 lit. c pkt 3 przedmiotowego projektu w zakresie, w jakim odmawia cudzoziemcom prawa żądania przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej. Proponowany zapis bowiem ogranicza swobodę przepływu kapitału w stosunku do cudzoziemców, w tym państw członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie z regulacjami zawartymi w Traktacie akcesyjnym obywatele państw członkowskich UE lub osoby prawne utworzone zgodnie z przepisami innego państwa członkowskiego nie mogą być traktowani w sposób mniej korzystny w zakresie nabywania nieruchomości rolnych i leśnych niż w dniu podpisania Traktatu.
Mając na uwadze jak wskazano powyżej – pozytywnie oceniamy złożoną przez wnioskodawców w dniu 27 czerwca br. autopoprawkę do projektu wnoszącą o skreślenie w art. 2 w pkt. 1 lit. c pkt 3.
5. Art.2 pkt. 1 lit. a, b, c, d, e zmienia zakres przedmiotowy i podmiotowy prawa do wystąpienia z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, nadając temu prawu wymiar powszechny (z kilkoma wyjątkami). Popierając ten zamysł wnioskujemy zmianę redakcji art. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości w ten sposób, aby nie naruszając nowej, projektowanej treści znacznie skrócić ten przepis i uczynić go bardziej przejrzystym. Dotychczasowa, rozbudowana treść art.1 wynikała z ograniczeń w zakresie przedmiotowym i podmiotowym uprawnień w zakresie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.
6. W art.2 pkt 1 lit. c wnioskujemy uwzględnić wyłączenie stosowania ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości w przypadku, gdy nieruchomość lub jej część jest przeznaczona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele publiczne.
7. W odniesieniu do proponowanego art. 2 pkt. 1 lit. c rodzi się pytanie o konstytucyjność zapisu (wprowadzone ograniczenia).
8. Wydaje się istotnym z punktu widzenia użytkowników wieczystych, aby przy okazji proponowanych zmian dokonać takiej zmiany obowiązującego prawa, aby koszty postępowania przed sądem powszechnym obciążały pierwotnie stronę, która składa sprzeciw od orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Zgodnie z art. 80 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami zarówno użytkownik wieczysty, jak i właściwy organ, może wnieść sprzeciw od orzeczenia kolegium następującego w wyniku złożenia wniosku, o którym mowa w art. 78 ust. 2 ugn, który faktycznie stanowi żądanie przekazania sprawy do sądu powszechnego właściwego ze względu na położenie nieruchomości. W takim wypadku wniosek, o którym mowa w art. 78 ust. 2 zastępuje pozew. Powyższa konstrukcja sprzeciwu od orzeczenia kolegium powoduje, że niezależnie od tego, kto wnosi sprzeciw od orzeczenia zawsze pierwsze koszty postępowania przed sądem powszechnym ponosi użytkownik wieczysty, nawet wówczas kiedy orzeczenie kolegium jest dlań korzystne, a sprzeciw wnosi właściwy organ.
Podsumowując powyższe:
Krajowa Izba Gospodarcza dostrzega potrzebę ułatwienia procedury przekształcania prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości i dokonanie rozszerzenia podmiotowego i przedmiotowego uprawnionych do przekształceń. KIG uważa, iż projektowane zmiany są społecznie istotne, dlatego też w naszej ocenie przedmiotowy projekt wymaga dalszych prac legislacyjnych mających na celu wyeliminowanie istniejących wątpliwości oraz doprecyzowania zawartych zapisów jak wskazano powyżej. KIG deklaruje aktywny udział w dalszych pracach nad przedstawionym projektem.
źródło: www.kig.pl
Warszawa, 14 lipca 2011 roku